اثر ضدقارچی عطرمایه گیاهان بادرشبو، باریجه، جاشیر و پونه کوهی بر کاندیدا آلبیکانس

زمینه: کاندیدیازیس شایع­ترین عفونت قارچی دهان است و به­علت عوارض جانبی داروهای ضدقارچ، امروزه تحقیق­ها به سمت یافتن داروی گیاهی جایگزین جهت یافته است. هدف: این مطالعه به منظور تعیین اثر ضدقارچی عطرمایه گیاهان بومی بادرشبو، باریجه، جاشیر و پونه کوهی بر کاندیدا آلبیکانس انجام شد. مواد و روش­ها: این مطالعه تجربی برون­تنی در سال تحصیلی 1393 تا 94 در دانشکده دندان­پزشکی دانشگاه علوم پزشکی زنجان انجام شد. پس از تهیه عطرمایه گیاهان جاشیر، بادرشبو، کاکوتی (پونه کوهی) و باریجه الگوی حساسیت ضد­میکروبی جدایه‌های قارچ کاندیدا آلبیکانس به­وسیله آزمایش آنتی‌بیوگرام ارزیابی و مقادیر حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی به­دست آمد. یافته­ها:  قطر هاله عدم رشد به­جز در مورد عطرمایه باریجه (28 میلی­متر) که با کلرهگزیدین مشابه بود، در مورد تمام عطرمایه­های بررسی شده نسبت به کلرهگزیدین بیش­تر بود و به­ترتیب صعودی عطرمایه­های جاشیر، پونه کوهی و بادرشبو قرار داشتند. حداقل غلظت مهارکنندگی مربوط به تمامی عطرمایه­های مورد مطالعه از کلرهگزیدین (56/1 میکروگرم بر میلی­لیتر) کم­تر بوده و کم­ترین میزان حداقل غلظت مهارکنندگی مربوط به عطرمایه پونه کوهی (26/0 میکروگرم بر میلی­لیتر) بود. همچنین به­جز باریجه (56/4 میکروگرم بر میلی­لیتر)، حداقل غلظت کشندگی تمام عطرمایه­­ها از مقادیر مربوط به کلرهگزیدین (56/1 میکروگرم بر میلی­لیتر)، کم­تر بود. نتیجه­گیری: نتایج مطالعه حاضر بر روی قارچ کاندیدا آلبیکانس نشان داداثرات مهارکنندگی و کشندگی عطرمایه­های مورد بررسی به جز باریجه نسبت به داروی استاندارد کلرهگزیدین قوی­تر بوده و پونه کوهی اثرات ضدقارچی بیش­تری نسبت به سایر عطرمایه­های گیاهی داشت.